Bawełna jest włóknem otaczającym nasiona rośliny o tej samej nazwie. Ma szerokie zastosowanie, jednak w największym stopniu ceni się ją w przemyśle odzieżowym. Znajduje się w czołówce najpopularniejszych materiałów – niestety, poszczególne produkty z bawełny różnią się jakością. Nawet, jeśli na metce mają napisane „100% cotton”. Dzieje się tak, ponieważ wyróżniamy bawełnę organiczną oraz bawełnę konwencjonalną. Różnice między nimi są ogromne, zaczynając od uprawy roślin, kończąc produkcji tkanin. Określeniem „bawełna organiczna” oznacza się jedynie produkty najwyższej jakości.
Czym jest bawełna organiczna?
Rosnący popyt na materiały i tekstylia sprawił, że producenci i plantatorzy stosują w swoich uprawach coraz większe ilości pestycydów i owadobójczych środków chemicznych. Wprawdzie zapewnia to większe zbiory, jednak taka bawełna m.in. ma znacznie gorszą jakość, może uczulać i negatywnie wpływa na środowisko.
Bawełna organiczna (inaczej: bio bawełna, bawełna ekologiczna) cieszy się rosnącą popularnością na całym świecie. Pozyskiwana jest z ekologicznych upraw, z których wyklucza się użycie sztucznych nawozów i chemii.
Aby chronić bawełnę przed chorobami i robactwem stosuje się wyłącznie naturalne środki, takie jak obornik, papryczki chili, kwas cytrynowy czy owadobójczy czosnek. Są one w pełni biodegradowalne i przyjazne dla otoczenia oraz pracowników. W przeciwieństwie do zwykłej bawełny, organiczna rośnie w zgodzie z naturą i nikt nie ingeruje w ten proces. W odniesieniu do środowiska naturalnego likwiduje to konieczność rozprzestrzeniania środków chemicznych oraz pozwala na oszczędność wody. Także podczas procesów barwienia używane są wyłącznie delikatne i ekologiczne substancje. Organiczna bawełna jest niezwykle ceniona w przemyśle tekstylnym (włókienniczym), ponieważ:
- zapewnia właściwą cyrkulację powietrza,
- nie podrażnia skóry,
- absorbuje wilgoć,
- posiada właściwości termoregulacyjne,
- ma dużą wytrzymałość i trwałość.
Odzież z organicznej bawełny jest całkowicie przewiewna i pozwala skórze oddychać. Mimo tego okresem jesiennym i zimowym dobrze trzyma ciepło, ogrzewając ciało. Nadaje się do każdego rodzaju skóry, ponieważ nie wywołuje podrażnień i reakcji alergicznych – może być stosowana przez alergików czy osoby z problemami dermatologicznymi. W przypadku wrażliwej skóry nie tylko zwiększy komfort noszenia ubrań, ale i ochroni ją przed czynnikami zewnętrznymi. To właśnie jej uniwersalność, bezpieczeństwo i wysokie parametry użytkowe sprawiają, że bawełnę organiczną wykorzystuje się w produkcji odzieży dziecięcej.
Ekologiczne praktyki stają się popularne nie tylko w uprawie bawełny, ale i w procesach tworzenia – jej jakość uznaje się za jedną z najwyższych na świecie. Naturalne barwniki sprawiają, że całość pięknie wygląda. Produkt wart jest każdej ceny
Charakterystyka konwencjonalnej bawełny
Bawełna konwencjonalna – w przeciwieństwie do bio bawełny – uprawiana jest z nastawieniem na jak największe zbiory i zysk. W jej produkcji nie ma miejsca na dbałość o szczegóły. Aby uzyskać oczekiwane przez plantatorów rezultaty zużywa się ogromne ilości chemicznych środków ochrony roślin i wody. Prowadzi to do wyjałowienia gleby w okolicach upraw, wysuszania lokalnych zbiorników wodnych oraz spadku bioróżnorodności na tym obszarze, a więc wymierania okolicznych ekosystemów. Pożyteczne owady i inne zwierzęta wymierają wskutek działania pestycydów – w przypadku plantacji konwencjonalnych wykorzystuje się aż 25% światowego zużycia środków owadobójczych.
Zużycie wody jest ogromne także na etapie produkcji odzieży. Podczas farbowania jednej koszulki zużywa się średnio do 20 litrów wody, przy czym 20% farby zostaje spłukane do środowiska. Większość plantacji zlokalizowana jest w krajach rozwijających się, a zbiory stanowią główne źródło utrzymania się rolników. Robotnicy otrzymują wynagrodzenie w zależności od ilości zebranej bawełny, dlatego szkodliwe praktyki wciąż są tak często stosowane.
Chociaż pracownicy upraw utrzymują za wykonaną pracę lepszą zapłatę, są stale narażeni na szkodliwe dla zdrowia substancje. Wielu z nich po latach spędzonych na plantacjach umiera wskutek zatrucia organizmu pestycydami, natomiast jeszcze większa część z nich cierpi z powodu poważnych skutków ubocznych.
Bawełna konwencjonalna a organiczna
Uprawom bawełny organicznej należy poświęcić więcej czasu i uwagi. Zwykle jest również droższa od jej tradycyjnego odpowiednika. Inwestując w odzież i tekstylia z bawełny organicznej oraz naturalne materiały wspieramy ochronę zbiorników wodnych, gleby i powietrza. Dbamy o lepszy standard życia rolników, którzy nie są regularnie narażani na działanie substancji chemicznych czy nawozów sztucznych.
Kolejnym ważnym aspektem jest jakość. Produkty wykonane z bawełny organicznej są wytrzymałe na rozciąganie, nie odkształcają się i zachowują pierwotny stan po każdym praniu. Dzieje się tak, ponieważ w uprawie bawełny organicznej nie stosuje się pestycydów i chemii, przez co włókna nie są osłabione. Ubrania z bawełny konwencjonalnej mogą płowieć i zbiegać się w praniu. Mokre włókna stają się rozciągnięte i mało estetyczne. W przypadku bawełny organicznej odzież jest całkowicie bezpieczna oraz zachowuje pierwotny kolor nawet w bardzo wysokich temperaturach. Dodatkowo:
- jest milsza i bardziej miękka w dotyku,
- posiada czysty, neutralny zapach, ponieważ na żadnym etapie produkcji nie zanieczyszczano jej środkami chemicznymi i sztucznymi barwnikami,
- nie mechaci się wskutek użytkowania.
Podsumowując, coraz częstsze kupno materiałów i tkanin z bawełny organicznej od ekologicznych rolników wiąże się ze wzrostem świadomego stylu życia. Z czystym sumieniem można wybierać taką odzież i tekstylia dla siebie oraz swoich najbliższych.
Jak rozpoznać organiczną bawełnę?
Choć uprawy bawełny organicznej zajmują miejsce konwencjonalnych form, wciąż istnieje spory problem z odróżnieniem jej od tkanin z tradycyjnej bawełny. Oczywiście szybko zauważymy różnicę podczas użytkowania tekstyliów czy noszenia odzieży z włókien sztucznych – będziemy się pocić, materiały szybko stracą jakość po kolejnych praniach, a osoby ze skórą wrażliwą będą skarżyć się na zaczerwienienia i podrażnienia. Niestety, przy zakupie produktów nie mamy możliwości codziennego użytkowania.
Warto wiedzieć, że bawełna organiczna zawsze posiada stosowne oznaczenia gwarantujące jej pochodzenie i jakość. I nie jest to informacja na metce: „100% cotton”, ponieważ taką mogą posiadać również materiały z bawełny konwencjonalnej. Tkaniny organiczne mają specjalne certyfikaty:
- certyfikat GOTS (Global Organic Textile Standard) – o największym znaczeniu w przemyśle tekstylnym na świecie. Tkanina z certyfikatem GOTS jest całkowicie ekologiczna i spełnia wszystkie standardy. Od etapu uprawy aż po proces przetwarzania włókien, pakowania odzieży i etykietowania
- certyfikat Naturtextil – niemiecki odpowiednik powyższego. Gwarantuje nie tylko wysoką jakość materiału, ale również godne warunki pracowników upraw ekologicznych. Zleca regularne kontrole poszanowania praw pracowników
- certyfikat Oeko-Tex Standard 100 – jest nadawany przez członków Międzynarodowego Stowarzyszenia na Rzecz Badań i Rozwoju Ekologii Wyrobów Włókienniczych Oeko-Tex. Materiały z takim oznaczeniem nie zawsze są organiczne, jednak uzyskujemy gwarancję, że podczas ich produkcji nie wykorzystywano toksycznych, chemicznych i sztucznych substancji
Bawełna organiczna zyskuje coraz większą popularność także w naszym kraju. Marki znane z jej użycia cieszą się sporym powodzeniem u konsumentów – popyt na ich produkty wciąż rośnie. Odzież z bawełny organicznej idealnie sprawdza się w przypadku niemowląt i dzieci, których skóra jest wyjątkowo delikatna. Na szczęście ludzie coraz chętniej dbają o siebie, swoich bliskich oraz środowisko naturalne.